- Aq koef m cviaa pu.
押雞毋成孵.
“Aq” si kiongpeg ee iesux.
“押”是強迫的意思.
Na si gvexaq koebuo khix pu padciaq koef ee nng, zef si bQo khQfleeng e suxnli`ee.
若是硬押雞母去孵別隻雞的蛋, 這是無可能會順利的.
- Ah’ar thviaf luii.
鴨仔聽雷.
“Ah’ar” na si ho y thviatiQh “luisviaf”, ma si “thviaf mxbad”, m zay y ee iegi.
“鴨仔” 若是乎伊聽著 “雷聲”, 嘛是 “聽毋識”, 毋知伊的意義.
- Ahliaau lai bQo kehmii toxkurn.
鴨寮內無隔暝土蚓.
“Toxkurn” tQ si Tiongbuun ee “chiw-iin”.
“土蚓” 就是中文的 “蚯蚓”.
In’ui ah’ar tegpiet aeciah toxkurn, sofie ahliaau lai na si u toxkurn sii,
因為鴨仔特別愛食土蚓, 所以鴨寮內若是有土蚓時,
Iawboe kaux pvoarmii tQ ykefng lorng ho ah’ar ciah liawliao laq,
猶未到半暝就已經攏乎鴨仔食了了啦.
Sofie, bQo khQfleeng iawu kehmii ee toxkurn ee zunzai laq.
所以, 無可能還有隔暝的土蚓的存在啦.
Citkux-oe si teq heng’ioong: HQr ee miqkvia, bQo khQfleeng laau sviw kuo.
這句話是在形容: 好的物件, 無可能留(太) 久.
- Aix sixsoex iwhaux, iaxtiQh sixtoa zQrtitkhie.
愛序細有孝, 也著序大做得起.
Zef si teq khoarnkaix zQx pexbuo ee laang, na si sviuxbeq kviafjii iwhaux,
這是在勸誡做父母的人, 若是想要子兒有孝,
Larn tiQqaix zuotiong “syn kaux” kab “gieen kaux”, zQrsu aix kongpvii hablie.
咱著愛注重 “身教” 和 “言教”, 做事愛公平合理.
- Aesuie m kviaf laau phvixzuie
愛美毋驚(不怕) 流鼻水.
Zef si ti teq korng: Siaolieen-laang in’ui aesuie, uixitiQh beq tiern yn ee sinzaai,
這是在講: 少年人因為愛美, 為著欲展他們的身材,
ti ciog kvoaa ee thvy ma si zheng ciog ciQr`ee, ho laang khvoartiQh kafmkag cviaa suie.
在足寒的天嘛是穿足少的, 乎人看著感覺很美.
Yn m kviaf khix kvoaa`tiQh, ma m kviaf laau phvixzuie laq.
他們毋驚去寒著(寒到), 嘛毋驚流鼻水啦.
- Armpng kiafmciah cidkhao, oah kaux kawzap kao.
晚飯減(少) 食一口, 活到九十九.
Zef si cidciorng iofngsefng-cy-tQ.
這是一種養生之道.
Armtngx na si ciah khaq ciQr, tuix sinthea khaq hQr, khaq e tngg hoeasiu.
晚頓若是食較少, 對身體較好, 較會長歲壽.
“Armpng siQr ciaqkhao, ciah kaux kawzap kao” ma si u kaxngkhoarn ee iesux.
“晚飯小食口, 食到九十九” 嘛是有共款的意思.
- Armthau’ar ciah sikoef, pvoarmii soaq hoafnzexng.
暗頭仔食西瓜, 半暝煞反症.
Sikoef engkay si cidciorng ti pngxau ciah extaxng pangzo siauhoax ee koefcie.
西瓜應該是一種在飯後食會當(可以) 幫助消化的果子.
Citkux-oe si teq korng: Tap’exng laang taixcix liao, bQo joaxkuo tQ hoafnhoea.
這句話是在講: 答應人代誌了, 無多久就反悔.
- Ang’afbor bQo svakhiehiaam, zhaepor-kyn borng ka kiaam.
尪仔某無相棄嫌, 菜脯根罔咬鹹.
Zef si teq korng: Ang’afbor cyiaux siong’aix, ciuxsi svatngx ciah moee phex zhaepor ma extaxng cviaa khoaelok.
這是在講: 尪仔某只要相愛, 就是三頓食糜配菜脯嘛會當很快樂.
- Ang’afbor zheng kaxngniar khox.
尪仔某穿共領褲.
Zef si teq kiongtiau ang’afbor engkay si kang cidthea, tiQqaix kiong eeng-jiok, kiong ciexn-thoex ciaq tiQh.
這是在強調尪仔某應該是共一體, 著愛共榮辱, 共進退, 才對.
- Afng chyn bor chyn, lauxpQ’ar phaf chialyn.
尪親某親, 老婆仔拋車輪.
Citkux-oe u nngxciorng kaysoad:
這句話有兩種解說:
Cidciorng si korng: ZQx pexbuo`ee khvoartiQh kaki ee gyn’ar ykefng sengkef,
一種是講: 做父母的看著家己的囝仔已經成家,
khvoax yn siaolieen ang’afbor siongchyn-siong’aix lorng cviaa hvoahie;
看他們少年尪仔某相親相愛攏很歡喜;
Suijieen lauxpQ’ar bQ’eeng kaq “phaf chialyn” ma si zQx kaq cyn hvohaie.
雖然老婆仔無閑甲 “拋車輪” 嘛是做甲真歡喜.
Lexnggoa cidciorng kofnghoad si : Siaolieen huzhef kantvaf kox yn kaki siongchyn-siong’aix,
另外一種講法是: 少年夫妻干單顧他們家己相親相愛,
Soaq bQkox pexbuo ee su’iaux, bQkox pexbuo ee sinkhor, hai yn ti hiaf “phaf chialyn” ee iesux.
煞無顧父母的需要, 無顧父母的辛苦, 害他們在那裡 “拋車輪” 的意思.
- Afng chyn bor chyn, m tadtiQh hQpau’ar phaf chialyn.
尪親某親, 毋達著荷苞仔拋車輪.
“HQpau’ar” tQ si “cvipau’ar” ee iesux.
“荷苞仔” 就是 “錢包仔” 的意思.
Zef si teq korng: Kimcvii khaq tioxng’iaux, bQo cvii si kviaa bQlo.
這是在講: 金錢較重要, 無錢是行無路.
- Aang suie, of toaxpan.
紅美, 烏大扮
Taioaan-laang ti hysu sii, lorng aix iong angseg`ee, in’ui angseg cyn suie.
台灣人在喜事時, 攏愛用紅色的, 因為紅色真美.
Ar oseg zonggiaam taixhofng, khaq toaxpan, ho laang kafmkag khaq wntiong.
而黑色莊嚴大方, 較大扮, 乎人感覺較穩重.
- Bagciw khvoax koaan, bQo khvoax ke.
目睭看高, 無看低.
Siaxhoe-siong, u cidpoxhun ee laang bagciw cyu khvoartiQh “uxcvii uxsex ee laang”,
社會上, 有一部份的人目睭只有看著 “有錢有勢的人”,
Ar tuix hitkoar “bQcvii bQsex ee laang” tQ khvoax bexkhie, bQo ka yn khngx ti garn`nih.
而對彼寡 “無錢無勢的人” 就看未起(不起), 無(把) 他們放在眼裡.
- Bagciw hoehoef, pu’ar khvoarzQx zhaekoef.
目睭花花, 匏仔看做菜瓜.
“Pu’ar” kab “zhaekoef” si nngxciorng bQo kaxngkhoarn ee koe’ar.
“匏仔” 和 “菜瓜” 是兩種無共款的瓜仔.
Tviaxtvia e khix ho laang zexng ti kang cidee sofzai.
定定會去乎人種在共一個所在.
Na si bagciw hoehoef sii, ka pu’ar khvoarzQx zhaekoef suijieen e tviaxtviax hoatsefng,
若是目睭花花時, (把) 匏仔看做菜瓜雖然會定定發生,
taxnsi, ma iao si cidhang cyn hQfchiQx ee taixcix neq.
但是, 嘛還是一項真好笑的代誌呢.
- Baxnsu khythaau laan.
萬事起頭難.
Zef si cidkux kofle laang ee oe.
這是一句鼓勵人的話.
Hoansu khaisie ee sii, kekiarm lorng e khix twtiQh khurnlaan kab zhQrcied.
凡事開始的時, 加減(多少) 攏會去抵著困難和錯折.
Mxthafng afnny tQ sitcix, itteng aix sviu paxnhoad laai khek’hok khurnlaan,
毋通(不可) 按呢就失志, 一定愛想辦法來克服困難,
Keasiok phahpvia, afnny zoea’au tiQh itteng e sengkofng laq.
繼續打拚, 按呢最後著一定會成功啦.
- Bafng’ar texng gukag
蚊仔釘牛角
Iong bafng’ar khix texng gukag, hef si bQzhaykafng, bQo loxiong laq.
用蚊仔去釘牛角, 那是無採工, 無路用啦.
- Seg sibu ui zurnkied, ty cixn-thoex ui enghioong.
識時務為俊傑, 知進退為英雄.
Exhiao khvoax zhengzhQr sibu ee laang, ciaq si sidzai u cyn pwnlerng ee laang.
會曉看清楚時務的人, 才是實在有真本領的人.
Zaiviar tangsii thanghQr cixn-thoex`ee, exhiao piernthofng, ciaq si enghioong.
知影何時通好進退的, 會曉變通, 才是英雄.
- Boea-boe sngx hwn, siQchviar bQlun.
買賣算分, 相請無論.
Tharncvii si senglie-laang ee bogteg, na bQo tharncvii tQ boextaxng sengzuun.
賺錢是生意人的目的, 若無賺錢就未當(不能) 生存.
Sofie, boea-boe bQlun sorji ee toaxsoex, lorng tiQqaix sngx-hof zhengzhQr.
所以, 買賣無論數字的大細(大小), 攏著愛算乎清楚.
Taxnsi, na si teq siQchviar sii, cykorng jinzeeng-gixlie, hitzun tQ bQlun laq.
但是, 若是在相請時, 只講人情義理, 那陣就無論啦.
- Boea mih bQo chincviaa, u siok ciu kviaa.
買物無親戚, 有俗就行.
Boea miqkvia sii, siok si siong tioxng’iaux`ee.
買物件時, 俗是尚重要的.
Kithvaf`ee, si mxsi chincviaa ee taixcix, tQ lorng mxbiern khQflu laq.
其他的, 是毋是親戚的代誌, 就攏毋免(不需要) 考慮啦.
- Boextee`ee korng tee phafng, boexhoef`ee korng hoef aang.
賣茶的講茶香, 賣花的講花紅.
Senglie-laang uixtiQh beq thuisiaw kaki ee miqkvia, kaki ee siongphirn,
生意人為著欲推銷家己的物件, 家己的商品,
tongjieen itteng tiQqaix korng kaki ee miqkvia pie padlaang`ee khaq hQr.
當然一定著愛講家己的物件比別人的較好.
Suijieen khQfleeng e korng cide koeahun khoakhao, khaq koeahun`khix,
雖然可能會講一下過份誇口, 較過份去,
Taxnsi, afnny langkheq ciaq e boea yn ee miqkvia laq.
但是, 按呢人客才會買他們的物件啦.
- Beq hao bQo bagsae, beq khaux bQloxlaai.
欲哮無目屎, 欲哭無路來.
“Hao” si laau bagsae, mxsi toaxsviaf teq thikhaux.
“哮” 是流目屎, 毋是大聲在啼哭.
“Khaux” si pie “hao” kQhkhaq pi’ay, kQhkhaq chvizharm cidsut’ar.
“哭” 是比 “哮” 擱較悲哀, 擱較悽慘一屑仔.
“Beq hao bQo bagsae, beq khaux bQloxlaai” si piawsi kegto ee pi’ay,
“欲哮無目屎, 欲哭無路來” 是表示極度的悲哀,
pisiong kaq beq hao ykefng bQo bagsae, ykefng mxzay afnzvoar khaux laq.
悲傷甲欲哮已經無目屎, 已經毋知按怎哭啦.
- Beq laai bQo tviutii, beq khix bQo svasii.
欲來無張持, 欲去無相辭.
Beq laai ee sii, bQo lioxngzar ka laang thongty`cide,
欲來的時, 無量早給人通知一下,
Ar beq lixkhuy ee sii, ma bQo kab laang svasii tQ zoex y kaki zao`khix.
而欲離開的時, 嘛無和人相辭就做他家己走去.
Citkux-oe si teq korng cidee laang cviaa bQo lefmau, lorng bQo kab laang ciQhof.
這句話是在講一個人很無禮貌, 攏無和人招呼.
- Bie cviaa png, ciaq korng m.
米成飯, 才講毋.
“Bie cviaa png” si chvibie ykefng zwzQx segpng laq, iafsi cie ykefng piernzQx suxsit ee taixcix.
“米成飯” 是生米已經煮做熟飯啦, 或是指已經變做事實的代誌.
“Ciaq korng m” si korng : Hitzun, ciaq laai korng mxhQr iafsi m aix.
“才講毋” 是講: 那陣, 才來講毋好或是毋愛.
Citkux-oe si teq korng:
這句話是在講:
Tuix ykefng tap’exng`koex ee taixcix, hoafnhoea iafsi sit’iog;
對已經答應過的代誌, 反悔或是失約,
Tuix ykefng piernzQx suxsit ee taixcix, hoafntuix iafsi cyzeg.
對已經變做事實的代誌, 反對或是指責.
Ciah’ee lorng si put’engkay hoatsefng ee taixcix.
這些攏是不應該發生的代誌.
- BQo bie kiafm juxngoeh
無米兼閏月.
Phofthofng svanii cidlun, ar juxnnii sii, hitnii tQ kef cidkQrgoeh zhud`laai.
普通三年一閏, 而閏年時, 彼年就加(多) 一個月出來.
Citkux-oe si teq korng:
這句話是在講:
Kengzex tQ ykefng ciog khurnlaan, bie ykefng bQkaux thanghQr ciah laq,
經濟就已經足困難, 米已經無夠通好食啦,
Phienphien’ar ti cit’sizun kQq khix twtiQh juxngoeh, kef cidkQrgoeh zhud`laai,
偏偏仔這時陣擱去抵著閏月, 加(多) 一個月出來,
Afnny, tongjieen si cincviax uxkaux phvae koeajit laq.
按呢, 當然是真正有夠歹過日啦.
- BQo ciaqciuo korng ciwoe.
無食酒講酒話.
Zef is teq korng cidee laang suijieen si bQo ciaqciuo,
這是在講一個人雖然是無食酒,
Taxnsi y khioksi opeh-korng, tQ chinchviu si teq korng ciwoe laq.
但是, 他卻是黑白講, 就親像是在講酒話啦.
- BQo ciah otau, kiQx y paxng otau-sae.
無食烏豆, 叫伊放烏豆屎.
Zef si teq korng: BQo khQfleeng ee taixcix, bengbeeng si oan’orng`laang laq.
這是在講: 無可能的代誌, 明明是冤枉人啦.
- BQo guu sae bea
無牛駛馬
Ti Longgiap siaxhoe sii, sofu ee khangkhoex lorng si khQx guu laai zQx.
在農業社會時, 所有的工課攏是靠牛來做.
“Bea” si kvoahofng ee toxngbut, itpvoaf ee pehsvix si chi boexkhie`ee.
“馬” 是官方的動物, 一般的百姓是飼未起(飼不起) 的.
Zorng`si, na si ti longsu ciog bQ’eeng, bQo guu thanghQr iong sii,
總是, 若是在農事足無閑, 無牛通好用時,
Citzun, na si u bea laai taozQx khangkhoex, afnny ma si boexbae laq.
這陣, 若是有馬來鬥做工課, 按呢嘛是未醜(不錯) 啦.
Citkux-oe, si cidee laang khiampy sii korng`ee;
這句話, 是一個人謙卑時講的;
piawsi bQo laang beq zQx ee taixcix, bQo tQ ho goar laikhix zQx laq.
表示無人欲做的代誌, 無就乎我來去做啦.
- BQo hii hee ma hQr
無魚蝦嘛好.
Liaqhii sii, put’heng soaq liah lorng bQo hii,
掠魚時, 不幸煞掠攏無魚,
Citzun na si u khix liaqtiQh he’ar ma si pie liah bQo pvoarhang khaq hQr laq.
這陣, 若是有去掠著蝦仔, 嘛是比掠無半項較好啦.
Ti sitpai sii, larn na si tviaxtvia extaxng phQxtiQh cit’ee simlie, naixsym tafnthai, keasiok phahpviax;
在失敗時, 咱若是定定會當抱著這個心理, 耐心等待, 繼續打拚;
Afnny, auxpae tQ itteng putcie liah u hii, ma u khQfleeng tongsii liah u hee laq.
按呢, 後次就一定不止掠有魚, 嘛有可能同時掠有蝦啦.
- BQo hit’hQ khazhngf, mxthafng ciah hit’hQ siariQh.
無那號腳瘡, 毋通食那號瀉藥.
Zef si ti teq kiongtiau: Na si bQo hit’hQ khuielat, tQ mxthafng sviuxbeq khix zQx hit’hQ taixcix,
這是在強調: 若是無那號氣力, 就毋通想要去做那號代誌,
Zef ma si teq khngx laang mxthafng kea laixhaang laq.
這嘛是在勸人毋通假內行啦.
- BQo hofng bQo iQo, tQr toaxzaang chiu.
無風無搖, 倒大叢樹.
Zef si cie it’hionxg lorng si cyn kiexnkhofng, cidtiafm’ar ma bQo pvixzexng ee laang,
這是指一向攏是真健康, 一點仔嘛無病症的人,
hutjienkafn, cviaa put’heng soaq laai tQr`khix, sie`khix laq.
忽然間, 很不幸煞來倒去, 死去啦.
- BQo konglQo, ma u khoflQo.
無功勞, 嘛有苦勞
Cidee laang tuix cidhang taixcix, na si ykefng cixnsym cixnlek laq,
一個人對一項代誌, 若是已經盡心盡力啦,
Taxnsi, ittit lorng khix twtiQh padlaang ee kongkeg kab ok’ix phoepheeng,
但是, 一直攏去抵著別人的攻擊和惡意批評,
Hitzun tQ extaxng iong citkux siogguo laai korng laq.
那陣就會當用這句俗語來講啦.
ZQx kaq beq sie`khix, “bQo konglQo, ma u khoflQo”; taxnsi, y khioksi khix ho laang ma kaq beq sie`khix neq;
做甲欲死去, “無功勞, 嘛有苦勞”; 但是, 他卻是去乎人罵甲欲死去呢;
uxviar tQ si laang korng`ee “zQx kaq laukvoa, ho laang hiaam kaq launoa” laq.
有影就是人講的 : “做甲流汗, 乎人嫌甲流涎” 啦.
- BQo nngxpo chit’ar, mxkvar koex Sailee-khoef.
無兩步七仔, 毋敢過西螺溪.
“Sailee-khoef” si LQzuie-khoef ee cidtvoa.
“西螺溪” 是濁水溪的一段.
“LQzuie-khoef” si Taioaan sioxngtngg ee cidtiaau khoef.
“濁水溪” 是台灣尚長的一條溪.
Kofzar sitai, ti Sailee tviaxtvia u kiongtQ zhutzhud-jibjip, chviwkiab.
古早時代, 在西螺定定有強盜出出入入, 搶劫.
Na si bQo nngxpo chit’ar ee laang tQ mxkvar koex Sailee-khoef laq.
若是無兩步七仔的人就毋敢過西螺溪啦.
- BQ’oafn bQzex, putseeng huxzuo; bQ’oafn bQsiuu, putseeng huzhef.
無冤無債, 不成父子; 無冤無仇, 不成夫妻.
U laang korng:
有人講:
Ciensex siQf khiarmzex, citsex ciaq e laai zQx pexkviar,
前世相欠債, 這世才會來做父子.
Ar ciensex kied oansiuu, citsex ciaq e laai zQx huzhef laq.
而前世結冤仇, 這世才會來做夫妻啦.
- BQo svazhuxn zuie, tQ sviuxbeq pee liongzuun.
無三寸水, 就想要划龍船.
Citkux-oe si teq pyjuu, iafsi chiQx cidee laang teq “goxngsviu goxngkorng”.
這句話是在比如, 或是笑一個人在 “憨想憨講”.
“Chijiin zoeabang, put-zu-lioxnglek.”
“癡人做夢, 不自量力”.
- BQthafng chviciah, nar uxthafng phagkvoaf.
無通青食(生食), 怎有通曝乾.
Zef si teq heng’ioong sarnchiaq-laang, miqkvia tQ ykefng bQkaux thafng chviciah laq,
這是在形容貧赤人, 物件就已經無夠通青食 (生食) 啦,
Nar u khQfleeng u zhwn ee miqkvia thanghQr ka theqlaai phagkvoaf neq?
怎有可能有剩的物件通好(把) 拿來曝乾呢?
- Boahpiaq siangbin kngf.
抹壁雙面光.
Zef si teq heng’ioong cidee laang ee chiwtvoa ciog kQbeeng`ee,
這是在形容一個人的手段足高明的,
Cidhang taixcix extaxng sianghongbin lorng u hoatto kiamkox.
一項代誌會當雙方面攏有法度兼顧.
- Boe Qh kviaa, sefng Qh poef.
未學行, 先學飛.
Cidee laang na si iao boe Qh exhiao kvialo tQ sviuxbeq Qh poef;
一個人若是猶未學會曉行路就想要學飛;
Afnny si uihoarn hagsip cidhang miqkvia ee kipurn goanlie`ee.
安呢是違反學習一項物件的基本原理的.
Itpvoaf, larn lorng is tuy chiern`ee kab kafntafn ee miqkvia taixsefng Qh,
一般, 咱攏是從淺的和簡單的物件代先學,
Liawau ciaq baxnban’ar Qh khaq khurnlaan, khaq hogzap ee miqkvia.
了後才慢慢仔學較困難, 較複雜的物件.
- Boexphog kefphog, boexsiefn kefsiefn.
未博假博, 未仙假仙.
Mxsi phoksu, kea phoksu; bQo hagbun, kea u hagbun.
毋是博士, 假博士; 無學問, 假有學問.
Mxsi siefn, kea zngzQx siefn; zef lorng si teq phiexn`laang ee taixcix.
毋是仙, 假裝做仙; 這攏是在騙人的代誌.
- Boexhiao sae zuun, hiaam khoef oeh
未曉駛船, 嫌溪窄.
M sengjim kaki kisut zhaf, khiog iong cidkoar ciarkhao laai kiongpien.
毋承認家己技術差, 卻用一寡藉口來強辯.
- Boe puii kea puii, boe u cvii, kea hQfgiah-laang khoarn.
未肥假肥, 未有錢, 假好額人款.
Sengkhw bQo puii, taxnsi kefsiefn si puii ee laang ti teq zhoarn.
身軀無肥, 但是假仙是肥的人在喘.
M si symmih uxcvii-laang, khioksi aix kea uxcvii-laang ee khoafnsex.
毋是什麼有錢人, 卻是愛假有錢人的款勢.
- Bok chiaux thvajiin lQr, ciongsw hoaan tQx gvor.
莫笑他人老, 終須還到我.
Khngx siaolieen-laang mxthafng thychiQx padlaang lau;
勸少年人毋通恥笑別人老;
In’ui, zofng’u cidkafng larn kaki ma si e piernzQx lauxlaang laq.
因為, 總有一工咱家己嘛是會變做老人啦.
- Borng thaxn ciaq boe saxn.
罔趁(賺) 才未散(貧).
Khngx senglie-laang, tuix hitkoar suijieen si ciQr lixsuun ee senglie,
勸生意人, 對彼寡雖然是少利純的生意,
Ma si tiQqaix borng thaxn, afnny ciaq boe sarnchiaq.
嘛是著愛罔趁(賺), 按呢才未貧赤.
- Zabor gyn’ar, kwzhaix mia
查某囝仔, 韭菜命.
Kofzar, jixm’ui zabor gyn’ar chinchviu kwzhaix kaxngkhoarn,
古早, 認為查某囝仔親像韭菜共款,
Kwzhaix ee sviemai khaq kioong, khaq hQr viwchi; viwchi`khylaai khaq iong’i.
韭菜的性命較強, 較好養飼; 養飼起來較容易.
Sofie, zabor gyn’ar mxbiern chinchviu zapof gyn’ar hiahniq’ar siQfsym laai viwchi laq.
所以, 查某囝仔毋免親像查甫囝仔那麼小心來養飼啦.
Kisit, zef si cidciorng tioxnglaam-khengluo ee simlie.
其實, 這是一種重男輕女的心理.
- Zapof iaxtiQh thviax, zabor iaxtiQh chviaa.
查甫也著疼, 查某也著成.
Kofzar ee koanliam, pexbuo chi kviafjii, u nngxee zekjim:
古早的觀念, 父母飼子兒, 有兩個責任:
Cidee si ka kviafjii hu’iorng sengjiin, cidee si ka yn chviaa toaxhaxn;
一個是(把) 子兒扶養成人, 一個是(把) 他們成(教育成) 大漢;
Ka yn kex zhoa liawau, pexbuo ee zekjim ciaq exsae sngx si oanliao.
(把) 他們嫁娶了後, 父母的責任才能使算是完了.
Ti ciaf, “chviaa” si kiet’hwn ee iesux.
在這裡, “成” 是結婚的意思.
- Zai cid oaxn cid, bQo cid sw cid.
在職怨職, 無職思職
Zef si in’ui laang lorng u putmoar hiexnsit ee simlie;
這是因為人攏有不滿現實的心理;
U thaulo ee laang, tuix kaki ee thaulo bQo moaf’ix; hiamtafng-hiamsay,
有頭路的人, 對家己的頭路無滿意; 嫌東嫌西,
Ittaxn bQo thaulo liawau, zheng’eeng bQo joaxkuo, tQ kQq sviuxbeq zhoe thaulo laq.
一旦無頭路了後, 清閒無多久, 就擱想要尋頭路啦.
- Zaixkaf jidjid’hQr, zhutgoa tiautiau’laan.
在家日日好, 出外朝朝難.
Ti kaki ee zhux`nih, tagkafng tiQh extaxng koeatiQh peng’afn ee jidcie.
在家己的厝裡, 逐工著會當過著平安的日子.
Na si zhutgoa sii, suisii lorng u khQfleeng e khix twtiQh khurnlaan.
若是出外時, 隨時攏有可能會去抵著困難.
Lexnggoa, zef ma u taixpiao iuzuo sw hiofng, sw kaf ee simzeeng.
另外, 這嘛有代表遊子思鄉, 思家的心情.
- Zap zhuix kao khazhngf.
十嘴九腳瘡(屁股).
Zef si teq heng’ioong : Laang zoe iekiexn ma zoe, zuxjieen oe ma zoe.
這是在形容: 人多意見嘛多, 自然話嘛多.
Svaseg-laang korng goxseg-oe.
三色人講五色話.
- Zap goeh hoaithay, kankhor bQo laang zay.
十月懷胎, 艱苦無人知.
Huxjiin-laang zap goeh hoaithay ee kankhor, tuy pvixkviar, toa paktor kaux sengsarn,
婦人十月懷胎的艱苦, 從病子, 大腹肚到生產,
Cid tiongkafn, kengkoex cidtvoa ciog tngg kQq ciog kankhor ee jidcie.
這中間, 經過一段足長擱足艱苦的日子.
Citciorng kankhor khaksit exsae korng si bQo laang zay laq.
這種艱苦確實會使講是無人知啦.
- Zoe kviar gQxsie pe, zoe simpu gQxsie takef.
多子餓死父, 多媳婦餓死乾家.
Kviafjii na si cide zoe, taixkef hoxsiong thuisag zekjim, afnny e gQxsie pe.
子兒若是一下多, 大家互相推棄責任, 按呢會餓死父.
Simpu na si cide zoe, lorng m iwhaux, takef bQo thafng ciah, zuxjieen tQ gQxsie takef laq.
媳婦若是一下多, 攏毋有孝, 乾家無通食, 自然就餓死乾家啦.
- Ze`ee mxzay khia`ee kankhor.
坐的毋知站的艱苦.
U ui thanghQr ze ee laang, toaxpoxhun boextaxng thefhoextiQh bQo ui ze ee laang ee kankhor.
有位通好坐的人, 大部分未當(不能) 體會著無位坐的人的艱苦.
Zef si khngx laang aix ui padlaang sietsiorng, tiQqaix khia ti tuiehofng ee libtviuu laai sviu.
這是勸人愛為別人設想, 著愛站在對方的立場來想.
